Ontgroeningen en inwijdingsrituele zijn bij studentenverenigingen, bedrijven en op schepen (over het algemeen) een normale en leuke bijkomstigheid om nieuwelingen welkom te heten. Geintjes uithalen bij de groentjes om te laten merken dat ze zijn geaccepteerd in een club, vereniging of bedrijf.
Op schepen die over alle wereld zeeën varen is het dan ook normaal dat, wanneer zeevarende voor het eerst de evenaar oversteekt, Neptunes aan boord komt. Doorgaans is dit meestal de bootsman of kok die verkleed als Neptunes, God van de zee, die taak tot zich neemt. Een ritueel die voor de meeste zeevarende een welkome afleiding is van de hedendaagse sleur aan boord. Het gaat gepaard met veel lol en gelach van de bemanning. Soms kan deze ontgroening dan ook wel een hele dag duren. Zo moesten de nieuwkomers ‘s ochtends beginnen met een zeewier ontbijt, gevolgd door het doopritueel. Juist dat is waar de bemanningsleden, die ooit al eens de evenaar zijn overgestoken, verheugd op staan te wachten.
Aan dek van het schip wordt een groot bad van zee water klaar gezet waar vervolgens alle nieuwkomers, met kleren aan, in moeten gaan staan. Vervolgens dompelt Neptunes de heren onder waardoor ze gedoopt zijn. Voor de zeelui is een fris bad geen straf. Op de evenaar is het oceaan water zo warm waardoor het niet eens mee fris te noemen is. Het doopritueel nog niet ten einde.
Er mag dan eindelijk door de heren een borrel gedronken worden. Geen normale borrel, absoluut niet. Het drankje dat door de nieuwkomers moet worden veroberd is puur zeewater. De overige bemanningsleden krijgen wel een neut of glaasje wodka. Zonder dat de nieuwkomers het weten moeten zij dit borrelglaasje zeewater in een keer achterover gooien. Veel later krijgen de nieuwe jongens pas te horen dat de overige bemanning wel een normaal drankje te drinken had gekregen.
Voor de afsluitende barbecue worden er eerst nog spelletjes gespeeld zoals reddingboei werpen, bier blikjes bowling en misschien wel de mooiste van allemaal, CO2 brandblusser gevechten. Hoe de spelletjes precies allemaal in zijn werk gaan weet ik niet, zelf ben ik er helaas nooit bij geweest. Alleen de verhalen die oud koopvaardij bemanningen vertellen zijn wel om de lachspieren goed te laten werken.
Op de Texelse kotters hebben wij zo onze eigen inwijdingsrituele. We noemen het dan ook niet ontgroening, wij Texelaars gebruiken liever de term, ‘Burgemeester maken.’ Meestal gebeurd dit ritueel bij jongens die net hebben besloten om naar de visserijschool te gaan.
Ik was 14 en vertelde aan boord, van de kotter waarop ik altijd mee ging, dat ik had besloten om naar de visserijschool op Urk te gaan. Er kwamen verschillende reacties van de, in mijn ogen, Bourgondische vissermannen. Een aantal reageerde nogal negatief, een paar waren juist positief. Alleen de machinist zat in zijn handen te wrijven toen ik het vertelde.
‘Ben jij al burgemeester?’ Vroeg hij al lachend aan mij. Wist ik veel wat dat was. Ik had het idee dat hij het op een sexuele manier bedoelde, dus antwoorden ik hem alleen maar dat het hem niets aan ging. ‘Ik weet genoeg. Ik zou me ogen goed openhouden jongetje, er staat je heel wat te wachten.’ Zei hij op een mysterieuze toon met ondeugende grijns op zijn gezicht.
Die hele week heb ik de machinist angstvallig in de gaten gehouden. Bij elke rare verdachte beweging werden mijn zenuwen alleen maar groter. Ik was bang, echt bang dat hij mij iets ging aan doen wat ik niet leuk zou vinden. De andere bemanningsleden zeiden niets wanneer ik aan hun vroeg wat dat ‘burgemeester maken,’ precies inhield. Af en toe werd er gezegd dat ik het moest afwachten en het vanzelf wel ging zien wat er mee bedoeld werd.
Die week kroop letterlijk voorbij. Elke vistrek leek wel een paar dagen te duren. Elke beweging of opmerking maakte mij nog zenuwachtiger. Toch dacht ik uiteindelijk, aan het einde van de visreis, dat ik die week zonder kleerscheuren zou doorkomen. Dat de machinist mij alleen maar bang probeerde te maken en het allemaal wel los zou lopen.
Ik kwam bedrogen uit, juist op het moment dat ik het niet meer aanzag komen werd ik gegrepen door vier mannen die bij elkaar misschien wel 30 keer zo sterk waren dan ik was. Het was donderdag avond en de snacks met patat waren net opgegeten toen het voorval gebeurde. Snel werden de tafels schoongeveegd waarna ik er, ietsje hardhandig, op eentje werd gegooid. Op tafel ernaast hadden ze een grote plastic bak, waar alle sausen en brood beleg in stond, laten staan.
Letterlijk waar alle soorten sauzen en brood beleg die wij aan boord hadden in stonden. Mijn shirt werd een eind omhoog geschoven waarna de eerste flessen met saus over me heen werd leeg gespoten. Ondertussen stribbelde ik minder heftig tegen zodat er maar twee man nodig was om mij in bedwang te houden. De andere twee mannen, de machinist en mijn oom, hadden de avond van hun leven zo leek het wel. Mijn oom gierde van het lachen, de tranen liepen over zijn wangen. Hij kon bijna niets meer van de lol die hij op dat moment had. De machinist ging vrolijk door met waar hij was gebleven.
Mayonaise, ketchup, curry, chocoladevlokken, cocktailsaus, ketjap, hagelslag en knoflooksaus werden over mijn, niet al te grote, torso leeg gespoten en uitgesmeerd. Ik bleef maar gillen als een varken die naar de slacht werd gebracht waardoor hun lol des te groter was. De kracht om tegen te stribbelen ging zo langzamerhand weg.
Het was het begin van het einde. Toen de heren zagen dat ik niet meer tegen sputterde hielden zij op met mij onder te smeren. Ik werd van tafel gehaald en werd direct door gestuurd naar de douche waar het nog een hele klus werd om mijzelf schoon te wassen. Een handdoek met schone onderbroek werd voor de deur neergelegd. In alle haast was ik die ook nog eens vergeten mee te nemen. Gelukkig maar dat een van de heren zo vriendelijk was omdat voor mij te doen. Anders had ik ook nog in mijn Adamskostuum terug moeten lopen.
Goed, onder de douche was het moment dat ik besefte wat er echt gebeurd was. Juist op het moment dat ik het niet verwachtte werd ik burgemeester gemaakt. Achteraf viel het me toch wel mee en kon ik er ook wel om lachen.
Het zoontje van de baas ging niet al te vaak mee in vakanties. Toch wisten wij dat hij naar de visserij school wilde. Hij was van plan om visserman te worden alleen vond hij het niet nodig om mee te gaan met de kotter naar zee. Wanneer de jongeling dan toch mee ging deed hij zijn best, was niet eigenwijs maar wel leergierig. Voor de gezelligheid kon je hem er zeker bij hebben. Op zijn manier bracht hij altijd wel wat leven in de brouwerij.
De weken dat hij mee ging wilden wij, de bemanningsleden, hem niet al te veel treiteren en geintjes bij hem uithalen, bang dat wij het voor hem verpesten. Toen hij stage ging varen bij ons veranderde dat wel degelijk. Ook al was hij het zoontje van de baas en schipper, dan nog kon hij verwachte dat ook hij burgemeester gemaakt ging worden.
Weken hebben wij hem gek lopen maken dat er een dag zou komen dat ook hij ontgroend ging worden. Het leek wel of het hem niet boeide. Telkens als er over begonnen werd haalde hij nonchalant zijn schouders op en zei verder niets.
Onder de bemanningsleden hadden we niets afgesproken. Uit het niets begon het ontgroeningsritueel zomaar. Het was een beetje duw en trek werk tussen de stageloper en een bemanningslid omdat de stageloper dacht dat hij sterker was dan die persoob. Hij moest het onderspit delven toen hij in de houtgreep lag. Alsof mijn maat en ik aanvoelde dat dit de kans was om hem burgemeester te maken pakte wij beiden een fles met saus van de tafel. Dit keer ging de saus niet, zoals bij de meeste beginnende vissers het geval is, over het lichaam van de jongeman. Hij had de pech dat wij zijn heilige haardosje kozen om eens even goed onder te smeren.
De stagiair werd los gelaten uit de houtgreep waarop iedereen verwachten dat hij er als een haas van door wilde gaan. Wij waren met stomheid geslagen toen hij gewoon rechtop ging zitten. Zijn broodje kroket vast pakte en gewoon ging zitten eten. Voor ons was de lol er snel af toen hij stoïcijns door bleef gaan met het naar binnen werken van zijn broodje.
Toch wilde we percé dat onze Benjamin even ging gillen, dat hij even voelde dat dit zijn moment was dat hij burgemeester werd gemaakt. Op de manier zoals het nu ging hadden wij er weinig plezier van. Daarom pakte een van mijn collega’s een volle fles sweet chili saus uit de kast. Draaide de dop eraf, trok de hals van de stagiair zijn shirt aan de kant en goot vervolgens de hele inhoud van de fles over hem heen. Dat was gillen, voor ons van het lachen, voor hem omdat het kennelijk nog al warm en prikkerig aanvoelde op zijn rug.
Wij konden er allemaal smakelijk om lachen. Ook de jongeling die zojuist burgemeester was gemaakt zag er de lol van in. Het zijn de lolletjes die het leven op zee even anders maken dan de andere dagen. Een welkome afwisseling van het normale leven. Al wordt je dan een keer te grazen genomen en burgemeester gemaakt. Als je maar lang genoeg wacht krijg je vanzelf de kans om iemand anders te ontgroenen.