logo

Category Archives: Mijn Blog

Ziel uit de thuishaven.

Als vijftien jarige puber fietste ik er maar wat graag heen. Door weer en wind, al was het nog zo koud en donker, ik deed het maar wat graag elke vrijdagochtend vroeg voordat de schooldag begon. Op naar Oudeschild, op naar onze thuishaven.
Een fiets tocht van 5 kilometer die ik zo snel mogelijk probeerde af te leggen om maar zolang mogelijk op daar te kunnen zijn. Zodra ik Oudeschild in zicht kreeg begon ik al te kijken welke kotter op welke plek links van de molen ‘de Traanroeier’ in de haven lag. Mijn ogen zochten altijd gespannen of de kotter waar ik in de vakanties meeging, ‘TX-43, Biem van der Vis’ al de haven was binnengelopen. Echter de haven, het was de plek waar ik graag wilde zijn zolang ik nog geen diploma had, waar ik me op mijn plek voelde, waar ik kon doen wat ik leuk vond.

Toen ik een vijftien jarige drukke ADHD puber was lag de haven van Oudeschild nog vol met kotters. Met meer dan 20 grote bokkers, 3 garnalen kotters en nog eens 3 eurokotters die snel in de vaart zouden komen was het elke vrijdag een drukte van jewelste op de havenkade. Overal waar je keek werd gewerkt, begroete men elkaar, reden de heftrucks kriskras over de haven, reed de bevoorradingsbus van de plaatselijke supermarkt af en aan, lag er altijd wel een kotter in het dok. Die haven was op dat moment niet alleen een plek waar werd gewerkt. Het was een sociale plek waar oud vissers, mensen met een hart voor de visserij en belangstellende graag kwamen voor een praatje of een braadje. Van jonge gasten die er van droomde om te gaan vissen tot oud visserlui die vanaf wal alles beter weten. Vissersvrouwen die snel een kus kwamen halen van hun man die na een paar dagen weer veilig thuis was gekomen van zee. Die haven! Dat was.

Er was zelfs een tijd dat je op zondagavond de haven verliet en er letterlijk honderden toeristen op de havenmond stonden om je uit te zwaaien. Alsof je een held was! Gerespecteerd om wat je doet. Een bezichtiging wat je niet zo vaak, zo niet maar één keer in je leven, zou kunnen zien. Die tijd, ook die is voorbij.

Dat de vissersvloot gekrompen is zal u niet ontgaan zijn. Niet alleen het beleid, regel en wetgeving is hier de schuldige van, ook door fouten van eigenaren, gezeik onderling en geen opvolging heeft hier mee te maken. Die machtige vloot die ooit zo gerespecteerd werd. Die veel voorspoed en welvaart bracht op het eiland. Die vloot was voor Texelse begrippen groot maar slonk stapje voor stapje tot een klein select gezelschap dat nog wel vist. (3 grote bokkers, 6 garnalenkotters, 2 kokkelaars en een vloot rondvaartschuiten.) Klinkt allemaal leuk maar het is een vloot die niet meer in de haven ligt omdat de Texelse bokkers de laatste 7 jaar over het algemeen maar één dag in de week in de haven liggen en de garnalenkottertjes veel al in het Duitse gebied vissen.

Naar mate er steeds meer kotters voor een laatste keer de thuishaven van Oudeschild achter zich lieten, stierf er steeds meer af van het leven op de haven. De gratis attractie voor toeristen ebde langzaam weg, Tesselaars hoeven geen rondje meer over de haven om te zien hoe de vloot er bij ligt. Oud vissers hebben in het zicht van de vissersvloot niets meer te bespreken over hun goede oude tijd op zee. Jonge knapen fietsen niet meer voor of na schooltijd naar de haven om te kunnen fantaseren over hun toekomst, want die toekomst is nihil. Beter gezegd, die is er niet.

V.l.n.r Marsdiep, Tx-36 Jan Van Toon, Tx-3 Biem Jan, Tx-43 Biem van der Vis, foto is gemaakt op zondagavond terwijl er op de achtergrond mensen staan te wachten om te zien hoe de vloot de haven verlaat.

Een haven zonder vissersvloot. Als jij mij 22 jaar geleden had gevraagd of ik daar in geloofde had ik je recht in je gezicht uitgelachen. Zoiets was ondenkbaar. Nu is het realiteit.
Die haven van Oudeschild is verlaten. Niet alleen is dat cultureel historisch en sociaal gezien een ramp, ook voor de ondernemers op en rond de haven is dit een geweldige aderlating. Want wat moet een mens op de haven doen als er niks is? Kijk, Volendam bijvoorbeeld of Urk. Daar is nog leven op de haven desondanks dat er al jaren geen vissersvloot meer komt of is. Daar heb je wel het gevoel dat je in een (oud) vissersplaatsje bent en zijn de bewoners nog trots op hun cultuur. Texel heeft dat allemaal niet, het is een haven met net niets, de cultuur is veranderd. Toeristen die in eerder genoemde plaatsjes aanmeren met hun zeil- jachten kunnen makkelijk het dorp inlopen zonder dat zij eerst 1.5 km over een verlaten kade moeten struúnen (lopen). Er is niks, op een dok en vluchtelingenboot na, en er gebeurd niks. Dan is het vrij logisch dat je eerder kiest voor de havens van Terschelling en Vlieland.

Als 15 jarig kereltje fietste ik niet alleen maar naar de haven vanwege de kotters. Ik fietste niet alleen naar de haven om wat te leren, om bij een groep grote robuuste mannen te horen. Ik fietste niet elke week naar de haven omdat het kon. Nee, ik fietste naar de haven omdat ik eindelijk had een levensstijl had gevonden waar ik bij paste. Een cultuur. Een plek waar ik me thuis voelde. En ja, ik voelde me daar heel erg trots bij. Helaas met elke kotter die voor een laatste keer uit de thuishaven vertrok en niet meer terug zou komen zag je de haven afsterven. Want wat weg is dat komt niet meer terug. De ziel verdwijnt. De haven van Oudeschild is net als Texelse rijke visserscultuur bijna gestorven.

Webservice door: TexelOnline.com