logo

De woonkamer.

De woonkamer aan boord van een vissersschip word ook wel messroom of kombuis genoemd. Het is de plek waar geleefd wordt, waar de sociale banden onderling worden aangehaald onder het genot van een bak koffie. De ruimte waar wordt gediscussieerd, gelachen maar ook de plek waar een vreemde hiërarchie heerst. De kombuis is niet al te groot, je kan het geen balzaal noemen, toch kunnen er met gemak zes volwassen mannen gebroederlijk leven. 

Bij ons is de kombuis aan bakboordzijde van het schip gelegen, zoals dat op bijna alle vissersschepen is. Een grote bank in hoefijzer vorm omringd twee tafels. Een grote waaraan vier personen kunnen eten en een kleine voor de overige twee vissers. Het meubilair is niet echt door een top designer ontworpen, toch is de kwaliteit goed en het comfort acceptabel. Veel hebben vissers niet nodig in hun woonkamertje, je bent immers op zee om vis te vangen, niet om lui op de bank te hangen. Vissen blijft de hoofdzaak, lui zijn?  Dat doe je in de kooi.

De sfeer in vissermans woonkamer is gemoedelijk, bijna huiselijk te noemen. In de hoek van de kombuis hangt een televisie die haast de hele dag aan staat, (sport)journaals, beursnieuws, onze collega vissers van ‘Deadliest catch’ en heel veel voetbal worden over het algemeen door het scherm weergeven. In het plafond zijn meerdere Tl-balken verwerkt, deze passieloze verlichting schijnt haast het brood van je bord af zo fel dat het is. De wanden zijn glad waaraan een aantal sfeer verrijkende lampen zijn opgehangen, bij het kijken van een film worden deze ontstoken en de Tl-balken gedoofd. De kleuren van de lampenkappen aan de wand waren ooit maagdelijk wit maar na twaalf jaar trouwe dienst veranderd in nicotinegeel wat voor een donker gele gloed zorgt in de kombuis.

De functionaliteit is, zoals bijna alles op een vissersschip, de belangrijkste reden om de tafel versieren. De tafels zijn glad, het is makkelijk afneembaar met een sopdoek maar vervelend met slecht weer. Vroeger maakte oud vissers gebruik van oude kranten om borden en pannen op tafel te kunnen laten staan wanneer de kotter begon te bewegen, vandaag de dag zijn daar sfeerloze anti slipmatjes voor in de plaats gekomen. Geen sexy tafelkleed die zorgt voor sfeerverhoging maar functionele anti slipmatjes met bobbeltjes die meer weg hebben van het gezicht van Patty Brard zonder Make-up. Zonder deze matjes zou de kombuis één grote zwijnenstal worden waarvan de grond af gegeten kan worden. Romantisch de tafeldekken is iets voor thuis, aan boord moet het simpel blijven, dat werkt wel zo makkelijk.

Veelal worden vissers bevooroordeeld dat het zwijnen zijn, mannen onder elkaar die niet naar hygiëne omkijken. Die als jonge studenten hun rotzooi laten slingeren en niet kijken naar troep om hun heen. Echter is dit een cliché van de hoogste orde, waarom zouden vissers hun eigen leefruimte vervuilen? Je gaat thuis toch ook niet in de troep zitten, daar laat je immers ook niet de voedselresten en papiertjes op de tafel liggen? Uiteraard zijn er uitzonderlijke gevallen maar over het algemeen wordt ervoor gezorgd dat de kombuis netjes blijft. Zodra je gegeten heb wordt er verlangd van de visser dat hij zijn eigen bord en bestek in de afwasmachine plaatst. Gezamenlijk worden de pannen, sauzen en dergelijke van tafel gehaald, dat houdt het netjes en overzichtelijk en zorgt ervoor dat de kok minder werk heeft.

Schoonhouden van de kombuis doe je samen, ook al denken niet alle vissers daar hetzelfde over, er zijn altijd uitzonderingen die heel toevallig naar het toilet moeten zodra de huishoudelijke taken moeten worden voltooid.
De kombuis blijft de gezamenlijke plaats waar niet alleen wordt gegeten en televisie gekeken, de kombuis is ook de plek waar sociale banden ontstaan. De plek waar niet altijd over visserij wordt gesproken maar ook juist over hedendaagse bezigheden. Alleen maar praten over visserij maakt het sociale leven aan boord te zakelijk, gesprekken over het gezinsleven en roddels des te dragelijker en leuk.

De hiërarchie in de kombuis is zal overal hetzelfde zijn, elke visser wil het beste plekje bemachtigen. Op de hoek van een tafel zodat je gemakkelijk van de bank kan opstaan om iets van de andere tafel te pakken, het liefst recht tegenover de televisie. De schipper is automatisch bevoorrecht, hij zit op de plek waarvan hij snel kan opstaan om naar de brug te rennen als hij daar op snelle sprong nodig is. De machinist heeft dat ‘geluk’ ook, die moet ook snel kunnen handelen zodra er nood aan de man is in de machinekamer. Dan zijn er de langst aanboord zittende vissers. Ooit zijn zij onder aan de ladder begonnen op een plekje, in het midden achter aan de tafel, waarbij je opgesloten zit tussen andere vissers. Dankzij hun bekende zin, ‘Ik vaar hier al langer dan jou dus je luistert maar naar me.‘ Zijn zij in de loop der jaren door geschoven naar een ander plek waar ze comfortabeler plaats kunnen nemen. Over deze plekken valt eigenlijk niet te twisten, elke visser weet dat hij op zijn aangewezen plek plaatst moet nemen, gewoon omdat het zo schijnt te horen.

De woonkamer van de visserman zal nooit gevuld worden met liefde zoals de woonkamer van thuis daar wel mee gevuld is. Toch zijn er in de kombuis van vissers een aantal dingen te vinden die je in een doorsnee kantine, bedrijfscafetaria of schaftkeet niet snel zal aantreffen. Saamhorigheid, vastberadenheid, barmhartigheid en collegialiteit! Je blijft vissers onder elkaar, veroordeeld op elkaar zolang je samen op zee zit. Zoiets snap je alleen als je er mee te maken heb gehad.

Meer weten over het vissersleven? U kunt mij volgen op social media via,

  • Facebook: Martijn van den Berg (de schrijvende visser)
  • Twitter: @romkes3
  • Instagram: deschrijvendevisser
  • Of vraag op deze site de nieuwsbrief aan.

Wilt u de visserman steunen in de strijd tegen babyvisjesmoord. Teken dan de petitie op www.antidiscardban.eu 

Dank u wel!!!!

Webservice door: TexelOnline.com