Op ’t zéétje

Stel je voor, je ligt lekker in bed, onder de schappenwollen dekens, dicht tegen je geliefde aan. De wind en regen jakkeren tegen de ramen waardoor je weet dat het weer buiten guur is. Slaap dan vooral lekker verder, wees vooral blij dat je stil ligt, tenzij je op een waterbed ligt, want het kan ook anders. Heel erg anders. 

Een visserman ligt in zijn één persoons kooi, ook onder het schapenwol, maar zonder geliefde. Door het geluid van de continu draaiende motor hoort hij niet het geluid van de regen druppels die op het staal kletteren. De wind, die voelt hij wel in de vorm van golven. Elke golf doet het vissersschip bewegen, dwars op golven van links naar rechts (of anders om), tegen de zee in op en neer. Door de wind zit rustig slapen er niet in voor een visser. Het zijn de dagen dat de visser naar zijn eigen bed verlangt. Waar hij wel rustig in kan liggen, zonder dat zijn benen alle hoeken van zijn kooi zien. 

Harde wind, hoge golven. Onherroepelijk de twee beste vrienden van elkaar maar voor elke visser een drama. Zodra de wind toeneemt, neemt de snelheid van het leven aan boord af. Klinkt misschien een beetje raar, toch is het logisch. Zodra de golven hun plagende uitwerking beginnen te krijgen is het werk van een visser alles behalve makkelijk.
Het strippen van vis wordt moeilijker. Vissermannen werken altijd met hun handen, wat nou als je in je ene hand een mes vast heb en in de andere een schol terwijl jij je ook nog moet zien vast te houden om niet om te vallen? Dan wordt het werken moeilijker en zwaarder, de slijtageslag op je knieën en andere ledematen groter, alleen maar om op dezelfde plek te blijven staan. Visverwerken wordt lastig met huizen hoge golven omdat de visser zichzelf staande moet houden bij elke beweging die het vissersschip maakt en tevens moet door werken. Viskisten, die met mooi weer keurig blijven staan, schuiven door het hele visruim heen waardoor ze vastgehouden en gesjord moeten worden. Water onder de bak, de plek waar de visverwerking staat opgesteld, dat uit de visspoelmolens tevoorschijn komt klots elke kant op. Het water tilt half volle vismanden op om het vervolgens alle kanten op te slingeren. Met een klein beetje pech loopt het water ook nog je laarzen in en heb je natte sokken.

Niet alleen het werken word moeilijker, ook het gewone leven staat, spreekwoordelijk, op zijn kop. Normaal gebruik maken van het toilet zit er niet in, want met een beetje pech heb je toiletwater tegen je billen. De warme maaltijd eten word alleen maar lastiger. Wat nou als je rustig aan de warme maaltijd wil beginnen maar je bord schuift de hele tijd weg? Dan gaan alle nette tafel manieren overboord, het moment dat er niet meer met mes en vork gegeten maar met één hand. De andere arm, leunend op tafel, drie kwart om het bordje kost heengevouwen zorgt er dan voor dat je bord niet weg schuift. Al moet je dan nog maar wel hopen dat er geen pot met saus of dergelijke over de tafel heen rolt en in jou warme prakkie terecht komt. Borden, pannen, bestek en alles wat je thuis normaal op tafel kan laten staan moet, met behulp van anti slip matjes, worden vastgelegd anders kan je het eetgerei van de kombuisvloer afrapen.

Gelukkig kunnen de vissers de kracht van moeder natuur op een positieve manier gebruiken. Een visser met een beetje gezond verstand en alertheid gebruikt juist de golven om kisten en manden vis te tillen, het maakt het omhoog tillen alleen maar lichter wanneer je op het juiste moment kisten en manden optilt. Door de kracht van de golven, die het hele vissersschip doet bewegen, krijgt het gewicht dat je tilt meer snelheid en wordt het dusdanig licht dat een mand tongen tillen (50 kg ongestript) hetzelfde wordt als een hoofdkussen. Ben je een fractie te laat? Dan geldt de zwaartekracht wet van Newton en wordt een mand tongen dubbel zo zwaar om in de lucht te krijgen.

Ook de pas geleegde zak van het visnet achter de stortbakken trekken doe je ‘op ’t zéétje.’ Wind en golven zijn eigenlijk dus vriend en vijand voor de visserman. Hoe positief de visser ’t zéétje ook probeert te gebruiken, slecht weer went minder snel dan mooi weer. Beter gezegd, slecht weer went nooit.

Jonge jongens die voor het eerst mee zijn op een kotter zien de golven meer aan voor een vertraagde achtbaan. Eventjes is het leuk totdat de zeeziekte parten begint te spelen. Liever ga ik toch echt in een echte achtbaan dan dat ik gratis de hele week van heen en weer wordt geschommeld. De omstandigheden met slecht weer kun je niet omschrijven, zelfs het op foto vastleggen van hoge golven is een moeilijke aangelegenheid. Slecht weer en zeegang moet je ervaren.

De volgende keer wanneer je wakker wordt van de wind en regen die tegen je slaapkamer raam aan beuken. Draai je dan nog maar eens lekker om en slaap rustig verder. Maar bedenk dan wel dat de menig hardwerkende vissers stiekem, ook al beoefenen zij het mooiste beroep ter wereld uit, toch wel een beetje jaloers zal zijn dat zij niet zo lekker kunnen slapen als dat u doet.