logo

Bemanning.

Een halve eeuw geleden was er geen gebrek aan. Vele mannen zagen een mooie toekomst voor zich op het water. Een diploma hoefde je nog niet te halen. Een goede boterham kon je bovendien verdienen door keihard te werken. Er waren er genoeg, zelfs zoveel dat er juist een overschot aan was. Een halve eeuw geleden, toen ja. Die tijd dat men nog juist visser wilde worden.
In die halve eeuw tijd is er veel veranderd. Met veel hoogtepunten, maar boven alles veel dieptepunten. Dieptepunten die vele vissers deed stoppen om ergens anders hun heil te gaan zoeken. Dieptepunten zoals bijvoorbeeld het invoeren van het sluiten van visnamige gebieden, dure gasolie prijzen, het invoeren van steeds meer regels en wetgevingen. Waar er in de jaren ’80 nog globaal uitgerekend op Texel nog rond de 250 vissers waren zijn dat er vandaag de dag nog maar 23!

Iedere visser heeft zijn eigen reden om te stoppen met varen. Zo stopte er vele omdat men de kotters op Zondagavond gingen uitvaren in plaats van de traditionele Maandagochtend. Ook al is het máár één nacht langer naar zee, één nacht maakt een heel verschil tussen het gevoel van lang of kort thuis zijn. De hoofdreden waarom de meeste vissers hun stripmes aan de wilgen hangen is toch veel al de gestegen onkosten waardoor eigen verdienste zakken. Als net geen zzp’er maar ook geen CAO’er blijven de kosten van aanvullende verzekeringen en zelf op te bouwen pensioen altijd hetzelfde bedrag (zakken doet het sowieso niet). Daarbij komt nog eens kijken dat vissers vele cursussen moet volgen om hun vaarbevoegdheidsbewijs te kunnen behouden. Dure grappen, vooral als de verdienste dalen en alle kosten en onkosten alleen maar hoger worden.

Toen ik in ’05 begon met varen waren er nog genoeg bemanningsleden, het sociale leven aan boord was dan ook heel anders. Zonder WI-FI en televisie werden de weekend nog eens goed besproken, vertelden men elkaar de laatste plaatselijke roddels, speelde men nog wel eens een potje kaarten, schaken of dammen in de kombuis. Zes grote mannen in een klein hokje zorgt ook voor de nodige spanningen, echter was het dermate gezellig dat de kombuis meer weg had van keukentafel met kibbelende huisvrouwen.
Een mooie tijd als je er achteraf aan terug denkt. Een tijd die er niet meer is en die waarschijnlijk niet meer zal komen.

Veel vissers zijn gestopt. Heel veel vissers. Van zuid naar noord. Allemaal mannen die ooit genoten van het vissersleven vissen niet meer maar hebben hun heil in andere oorden gevonden. Gaten van weg gevallen bemanningsleden zijn reeds opgevuld met veel al Filipijnse bemanningsleden. Waar de voertaal aan boord altijd dialect Nederlands was is dit nu een gecombineerde mengelmoes geworden van Nederlands met brakkig Engels met een toefje schele Filipijnse woorden tussendoor. Het sociale is weg, langzaam verdwenen met de komst van satelliet ontvangers voor internet en televisie in combinatie met een diverse crew.

Dat de visserij nog weinig aantrekkingskracht heeft voor jongeren is al lange tijd duidelijk. Op Texel zal er de aankomende jaren weinig tot geen jonge gast nog naar de visserijschool gaan terwijl ook in andere vissersdorpen de jeugd niet meer warm draait om nog voor een vissersleven te kiezen. De redenen zijn niet zo raar. De toekomst is onzeker, de verdienste kan je tegenwoordig ook aan land verdienen, het sociale leven te beperkt.
Een korte of lange termijnoplossing? Ik heb hem niet, dat is voor mij ondertussen wel water buiten mijn gootje. Misschien dat eigenaren toch eens moeten gaan nadenken of ze nog wel willen vasthouden aan het “heilige” prehistorische maatschapscontract? Zouden onze belangenbehartigers niet eens een keertje actie ondernemen om onze mooie sector weer hip te maken via de (sociale) media zodat jongeren weer getriggerd worden om te gaan vissen (zie de effecten van Deadliest Catch).
Helaas zoals ik het nu zie zullen de schouders wel weer opgehaald worden. “Het zal wel meevallen” zoals er altijd word beredeneert in de visserij. Zonder babyvisjes geen grote visjes, zonder bemanningsleden vaart geen kotter.

Webservice door: TexelOnline.com